Κυριακή 4 Μαρτίου 2018

UPDATED - ΝΑΤΑΛΙΑ ΜΕΛΑ: 25 ΓΛΥΠΤΑ. NATALIA MELA: 25 SCULPTURES

Η Ναταλία Μελά με 25 μικρά γλυπτά στο Ιστορικό Μουσείο Κρήτης στο Ηράκλειο έως τις 10/3 

ΠΑΡΑΤΑΣΗ ΕΚΘΕΣΗΣ ΜΕΧΡΙ 30 ΙΟΥΝΙΟΥ 2018

 

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ   ΗΡΑΚΛΕΙΟ.GR



"Αλλά πόσο εδώ η ένταση της έκφρασης έχει προχωρήσει σε σχέση με τα παλαιότερα, επάνω στο ίδιο θέμα, έργα της. Συντρέχει άραγε στο αποτέλεσμα τούτο κι η νέα ύλη της μίμησης που χρησιμοποίησε στο έργο τούτο η γλύπτρια εκτός από του νου και της ψυχής την ωρίμανση;"
(Από το πολύπτυχο της έκθεσης: Ο Δημήτρης  Πικιώνης για τη Ναταλία Μελά-Κωνσταντινίδη το 1963)


Στα εγκαίνια της έκθεσης στις 14 Φεβρουαρίου, η γλύπτρια κοίταζε αχόρταγα τους ανθρώπους, άκουγε με αγνό ενδιαφέρον ότι ειπώθηκε και, χαμογελούσε γεμάτη καλοσύνη και ζωντάνια. Η Ναταλία (ή Νάτα) Μελά, ετών 95, με εβδομηνταπεντάχρονη πορεία στην ελληνική σύγχρονη γλυπτική τέχνη!
Εγγονή των Παύλου Μελά και Ναταλίας Δραγούμη και του Ιωάννη Πεσμαζόγλου, μεγάλωσε σε μεγαλοαστικό περιβάλλον της Αθήνας και, πνεύμα αντισυμβατικό κι ανήσυχο, φοίτησε στην ΑΣΚΤ κατά τον Β' παγκόσμιο πόλεμο. Ξεκινώντας από το μετά-Ροντέν περιβάλλον των σπουδών της, συνεργάστηκε επαγγελματικά με τον Δ.Πικιώνη , επηρεάστηκε από την αφηρημένη τέχνη, παντρεύτηκε τον κορυφαίο Έλληνα αρχιτέκτονα Άρη Κωνσταντινίδη, εξειδικεύτηκε στην οξυγονοκόλληση και δημιούργησε, με την τεχνική του assemblage (συναρμολόγηση), γλυπτά με ready-made μεταλλικά εξαρτήματα (εργαλεία, σιδηρικά κ.α).
Η Μελά προσπέρασε την αφηρημένη τέχνη γιατί θέλησε να παραμείνει "θεματική". Τα γλυπτά της, λίγα χαρακτηριστικά και μικρής κλίμακας εκ των οποίων παρουσιάζονται σε αυτή την έκθεση, είναι ζώα, πουλιά, πολεμιστές, ήρωες, ανθρώπινες φιγούρες μεταλλικής ή χάρτινης (τα πιο πρόσφατα) σύνθεσης, σε διαρκή κι αυτάρκη συνομιλία με το περιβάλλον και το κοινό τους.
Στην έκθεση "25 γλυπτά", την επιλογή των συγκεκριμένων έργων και την καλλιτεχνική επιμέλεια έκανε η κόρη της, Αλεξάνδρα Τσουκαλά. Τα γλυπτά τοποθετήθηκαν εντός της μόνιμης συλλογής του Ιστορικού Μουσείου, στις αίθουσες ανάμεσα σε βυζαντινά και ενετικά εκθέματα. Τα σύγχρονα έργα, μεταλλικά και χάρτινα "συναρμολογήματα", δεν αναγράφουν τη χρονολογία δημιουργίας τους κι αντιπαραβάλλονται στην έκθεση των λίθινων και μαρμάρινων ιστορικών κομματιών. Χαρούμενα και παιχνιδιάρικα γλυπτά, προκαλούν θαυμασμό με την αμεσότητα και την αφαιρετικότητα τους και καταδεικνύουν χειροπιαστά την οξυδέρκεια και την έμπνευση της δημιουργού τους.
Η Ναταλία Μελά, μετά τη μεγάλη αναδρομική της έκθεση στο Μουσείο Μπενάκη το 2008, στράφηκε στην αναζήτηση νέων υλικών για το έργο της ώστε η χρήση τους να τη διευκολύνει στη δουλειά της. Έτσι "ανακάλυψε" το χαρτί, πειραματίστηκε με την ευκολία και τη δυναμική του και, κατάφερε κι αυτό να το "λαξεύσει" καινούρια γλυπτά της. "Χάρτινα" (πτηνά και κοκόρια) τα ονομάζει η δημιουργός και στην έκθεση καταλαμβάνουν περίοπτη θέση και τυγχάνουν ιδιαίτερου θαυμασμού από το κοινό.
Η Ναταλία Μελά το γένος Πεσμαζόγλου, σύζυγος Κωνσταντινίδη, θα μπορούσε να παραμείνει η καλή κόρη της εύπορης οικογένειας και η σοβαρή σύζυγος του επιφανούς άνδρα. Αλλά επέλεξε να γίνει η Νάτα Μελά, ν¨αλλάξει τους κανόνες της μοίρας και να αποτελέσει μια από τις σπουδαιότερες Ελληνίδες γλύπτριες, με έργο αρκούντως πρωτοποριακό και ρηξικέλευθο. Αυτό θα μπορούσε περίτρανα να το επιβεβαιώσει "Το τρελό κατσίκι" και οι κόκορες της που μας προεξοφλούν ότι, ο καλλιτεχνικός δρόμος και οι πειραματισμοί της γλύπτριας ούτε βρίσκονται στη δύση τους, ούτε καν έχουν ολοκληρωθεί.
Η νεαρή Μελά αποφοίτησε το 1946 από την ΑΣΚΤ λαμβάνοντας το Α' βραβείο γυμνού. Η γηραιά κυρία Μελά έχει το βλέμμα και την ψυχή μικρού παιδιού και, η λαχτάρα της για ζωή και χαρά αποτυπώνεται ακόμα πιο έκδηλα στα σύγχρονα γλυπτά της. Πνεύμα ρωμαλέο (Ταύρος), ψυχή νεανική (Κορίτσι), ιδιοσυγκρασία ανεξάρτητη (Κατσίκι), μαχητική (Πολεμιστές), χαρακτήρας αισιόδοξος (Κόκορας)! 


Τράγος (χάλυβας)


Κίσσα (χαρτί)

Παγόνι (χάλυβας)

Κόκορες (χαρτί)

Τρελό κατσίκι (χάλυβας)

Κόκορας (ορείχαλκος)

Κοπέλα & Κορίτσι (χάλυβας)

Ταύρος (ορείχαλκος)

25 small sculptures by Natalia Mela at the Historical Museum of Crete in Heraklion until 10/3

The exhibition is extended until the end of June 2018

 

Historical Museum of Crete   Heraklion.GR

Natalia Mela (born 1923) has an over 70 years great route in the Greek history of contemporary sculpture. Member of a historic family, she overturned her destiny and studied at the School of Fine Arts in Athens during the second world war.
She went from her studies of the after-Rodin influence period in sculpture to the acquaintance with the abstract art movements and, after having married the prominent Greek architect Aris Constantinides, she learned the welding technique and started creating her own style of assemblages from ready-made metallic parts, tools etc.
After her large retrospective exhibition at the Benaki Museum in Athens ten years ago (2008), the sculptress turned to easier-to-use materials. She experimented with paper and creates since animal shaped sculptures of great imagination and craft.
In this exhibition, 25 assemblage sculptures of metallic and paper origin are placed in juxtaposition with the stone and marble historic exhibits of the Byzantine and Venetian Cretan eras. The contemporary works bear no date of creation on their titlesand are on direct communication with their surroundings and audience.
25 small sculptures of the great Greek sculptress Natalia Mela stand equally in the Historical Museum's halls and trigger admiration and delight to the young and the elder.

Achaeans (steel)

Bird (steel)

Roosters (stainless steel)

Warrior (steel)


Κυριακή 8 Οκτωβρίου 2017

Φαχρελνισά Ζεΐντ: Το πρόσωπο μου ειναι από τη Κρήτη...

«Είμαι απόγονος τεσσάρων πολιτισμών..το χέρι είναι από τη Περσία, το φόρεμα Βυζαντινό, τό πρόσωπο από τη Κρήτη και τα μάτια από την Ανατολή...» 
(Φαχρελνισά Ζεΐντ, σχολιάζοντας την αυτοπροσωπογραφία της Someone from the Past, 1980)

Πριν από μερικές μέρες ολοκληρώθηκε στη Tate Modern μια εξαιρετική έκθεση-αφιέρωμα στο έργο της Φαχρελνισά Ζεΐντ, μια από τις σημαντικότερες Τουρκάλες ζωγράφους. Κύριος στόχος της έκθεσης ήταν να αναδείξει μία από τις πιο εμβληματικές καλλιτεχνικές προσωπικότητες της Τουρκίας, αλλά και ταυτόχρονα να διασφαλίσει ότι η Ζεΐντ δεν θα γίνει ακόμη μία γυναίκα καλλιτέχνης που λησμονήθηκε στο πέρασμα του χρόνου από τους ανθρώπους της τέχνης.

Γεννημένη στην Κωνσταντινούπολη το 1901, η Ζεΐντ έζησε μια ζωή τόσο ασυνήθιστη και έντονη όσο οι τεράστιοι, πολύχρωμοι πίνακές της. Ο πατέρας της Mehmet Sakir Pasha, μέλος επιφανούς οικογένειας διανοουμένων και πολιτικών της Τουρκίας, διετέλεσε για αρκετά χρόνια πρεσβευτής της Τουρκίας στην Αθήνα, ενώ για μεγάλο χρονικό διάστημα παρέμεινε στη Κρήτη, όπου και γνώρισε της μητέρα της Ζεΐντ, Sare Ismet Hanim, η οποία καταγόταν από οικογένεια μουσουλμάνων Κρητικών.

Η Ζεΐντ εκπαιδεύτηκε στο Παρίσι, στην Académie Ranson ενώ ήταν μία από τις πρώτες γυναίκες που φοίτησαν στην Ακαδημία Καλών Τεχνών της Κωνσταντινούπολης. To 1921  παντρεύτηκε το συγγραφέα İzzet Melih Devrim και κατα τη διάρκεια του μήνα του μέλιτος στη Βενετία μυήθηκε για πρώτη φορά στην Ευρωπαϊκή ζωγραφική. Αργότερα, ως σύζυγος πλέον του πρεσβευτή Ζεΐντ Ιμπν Χουσεΐν, μέλους της βασιλικής οικογένειας του Ιράκ, έλαβε ενεργό μέρος στα πρωτοποριακά κινήματα τέχνης στο προπολεμικό Βερολίνο και στο μεταπολεμικό Παρίσι, ενώ το 1942 προσχώρησε στην ομάδα καλλιτεχνών D Group που είχε ιδρυθεί από νέους Τούρκους ζωγράφους.

Μέσα από τη μακρά σταδιοδρομία της, η Ζεΐντ υιοθέτησε πολλά και διαφορετικά στυλ, ενώ πειραματίστηκε με μια σειρά τεχνικών και υλικών.  Η φήμη της ως ζωγράφος εδραιώθηκε τη δεκαετία του 1950 όταν ζούσε μεταξύ του Λονδίνου και του Παρισιού. Το 1951, 1953 και 1954 συμμετείχε στο Salon des Réalités Nouvelles του Παρισιού, ενώ μια μεγάλη έκθεση έργων της διοργανώθηκε στην Άγκυρα το 1964. Για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα η Ζεΐντ  πειραματίζεται με τη ζωγραφική σε οστά πουλερικών και τη τεχνική του βιτρό. Στα μεταγενέστερα χρόνια της ζωής της επιστρέφει στη ζωγραφική, δημιουργώντας πορτρέτα φίλων και μελών της οικογένειάς της. Το 1975 εγκαταστάθηκε στο Αμάν της Ιορδανίας, τόπο διαμονής του γιού της, όπου και διδάσκει σε νεαρές κοπέλες στο Βασιλικό Ινστιτούτο Τέχνης, ενώ το 1975 ίδρυσε το Ινστιτούτο Καλών Τεχνών Φαχρελνισά Ζεΐντ. Η Ζεΐντ παρέμεινε στο Αμάν έως το τέλος της ζωής της, το 1991.


Μετά το θάνατο της, και παρά την εξαιρετική καριέρα της, η Ζεΐντ παρέμεινε λησμονημένη από τα περισσότερα μεγάλα ιδρύματα τέχνης, ιδιαίτερα στην Ευρώπη. Η πρόσφατη αναδρομική έκθεση στη Tate έρχεται να μας θυμίσει μια ανατρεπτική ζωγράφο και να μας συστήσει μια δυναμική γυναίκα, η οποία αν και πειραματίστηκε με πολλά στύλ, παρέμεινε πάντα πιστή στη καταγωγή της, από τη Κρήτη έως την Ανατολή...

















Κυριακή 16 Ιουλίου 2017

DOCUMENTA14 για βιαστικούς

Μαθαίνοντας από την εννοιολογική καλλιτεχνική έκθεση 

Documenta14 "Learning from Athens"



Σήμερα, 16 Ιουλίου, μια μεγάλη και αρκούντως διχαστική έκθεση κατεβάζει αυλαία για το σκέλος που αφορά στην ελληνική πρωτεύουσα και, μεταφέρεται στη γερμανική έδρα της, την πόλη Κάσσελ. Ένας εικαστικός κύκλος διάρκειας τριών μηνών ολοκληρώνεται, έχοντας διαγράψει μία πορεία συναισθημάτων, αντιπαραθέσεων, τομών, αμφισβητήσεων, ενθουσιασμού, καταγγελιών και πολλών ακόμα θετικών και αρνητικών αντιδράσεων.
Η μεγάλη εννοιολογική έκθεση της Documenta μετακόμισε για πρώτη φορά στην ιστορία της, από το 1955, εκτός γερμανικών συνόρων. Και προκάλεσε αναταραχή τόσο σε καλλιτεχνικούς όσο και σε άλλους κοινωνικούς κύκλους, αναφορικά με τη διοργάνωση και τους συμβολισμούς της συγκεκριμένης έκθεσης καθώς και με τις εκδηλώσεις και τη σημειολογία της σύγχρονης τέχνης γενικότερα.
Η Documenta14 στην Ελλάδα απέκτησε αυτόπτες οπαδούς και πολέμιους και, τάραξε τα εγχώρια ύδατα της πολιτιστικής πραγματικότητας της Αθήνας. Δρώμενα, εκθέσεις, εγκαταστάσεις και παραστάσεις έλαβαν χώρα σε δημόσιους χώρους και ιδρύματα και, έδωσαν προστιθέμενη αξία στο παλίμψηστο της ελληνικής πρωτεύουσας.
Ανεξάρτητα από τα θέματα που ανέκυψαν με τα οργανωτικά και εργασιακά της διοργάνωσης, με την ασύνταχτη διασπορά των εκθεσιακών χώρων και την ατέρμονη αντιπαράθεση για τη μοντέρνα τέχνη, η διεξαγωγή της DOCUMENTA Nr.14 στην Αθήνα είχε αδιαμφισβήτητα μόνο θετικό πρόσημο για το δικό μας εικαστικό περιβάλλον. Ακόμα και αν ο Adam Szymczyk, καλλιτεχνικός διευθυντής της έκθεσης, κατηγορήθηκε για ιμπεριαλιστική διάθεση με την επιλογή της διμερούς δομής λειτουργίας αυτής της έκθεσης από μερίδα του ξένου Τύπου, εμείς τον επευφημούμε που μας έκανε κοινωνούς ενός μέγιστου παγκόσμιου καλλιτεχνικού γεγονότος.
Μας αρέσει-δεν μας αρέσει η πολυμορφία της σύγχρονης τέχνης, είχαμε-δεν είχαμε τον απαιτούμενο χρόνο για να περιηγηθούμε και να αφομοιώσουμε τα μηνύματα και τους συμβολισμούς των εκθέσεων και εκδηλώσεων, η Documenta μας έδωσε πνευματική τροφή για να σκεφτούμε και να νιώσουμε και, προσκάλεσε τουρισμό με ειδικά πολιτιστικά ενδιαφέροντα, υψηλών απαιτήσεων.
Μία ενημερωμένη φίλη, εικαστικός η ίδια κι εκπαιδευτικός, συνέστησε πρόσφατα το Μουσείο Μπενάκη της οδού Πειραιώς ως τον εκθεσιακό χώρο που φιλοξενεί την πιο αντιπροσωπευτική, σύντομη, περιεκτική και "φιλική", συλλογή ιστορικών και επί παραγγελία έργων της Documenta για βιαστικούς και καλλιτεχνικά απαίδευτους επισκέπτες. Και η παραίνεση της αποδείχτηκε σωστή γιατί πάντα η ενημέρωση και η μελέτη με σκοπό την επίσκεψη δημιουργούν το απαραίτητο πλαίσιο για την αντίληψη και κατανόηση πολιτιστικών γεγονότων με κυρίαρχη εννοιολογική, και όχι, αισθητική, ταυτότητα.
Η είσοδος στο Μουσείο Μπενάκη για την DOCUMENTA είναι ελεύθερη και η επίσκεψη διαρκεί για τον επιμελή φιλότεχνο επισκέπτη maximum δύο ώρες. Η έκθεση είναι έντονα γεωγραφικά προσδιορισμένη και τα μηνύματα της έχουν γνώριμη πολιτική ταυτότητα. Ο επισκέπτης κινείται σε ένα οικείο και ρεαλιστικό εικαστικό περιβάλλον μέσα από διαδοχικές αίθουσες με έναν μοναδικό κεντρικό άξονα ή ομοιογενές καλλιτεχνικό αντικείμενο.
Στο αίθριο του Μουσείου ο ιρακινός καλλιτέχνης Hiwa K  παρουσιάζει το έργο του "Γκαρσονιέρα" (2017), μια κατασκευή από τσιμέντο.


Στην πρώτη αίθουσα, ο ισραηλινός Roee Rosen εκθέτει, σε μορφή εγκατάστασης και βιβλίου (panel), το έργο του "Ζήσε και πέθανε ως Εύα Μπράουν" (1995-97). Ένα καυστικό και προκλητικό σχόλιο για την πολιτική της μνήμης και τη διαμόρφωση της συλλογικής ταυτότητας.








Στη συνέχεια το σκηνικό αλλάζει και η Ινδή Nilima Sheikh παρουσιάζει το "Κάθε βράδυ φέρε στα όνειρα σου το Κασμίρ" (2003-10), μια σειρά από ρολά σε καμβά διπλής όψης.



 Την ιστορία του Ζαίρ (βελγικό Κονγκό) αποτυπώνει στη σειρά "101 Έργα" (1973-74) ο ζωγράφος Tshibumba Kanda Matulu. Πίνακες ακρυλικών σε καμβά, διαφόρων διαστάσεων απεικονίζουν με γλαφυρότητα το ταραχώδες παρελθόν μιας αφρικανικής χώρας που βίωσε τη μοίρα της αποικιοκρατίας, των πραξικοπημάτων, της φτώχειας, του απαρτχάιντ...

Δώδεκα ακόμα καλλιτέχνες εκθέτουν στο Μουσείο Μπενάκη. Τα έργα τους είναι αντιπροσωπευτικά της καλλιτεχνικής τους δημιουργίας, πιστά στο πνεύμα και το ήθος της Documenta, πρωτοποριακά και ρηξικέλευθα. Φέρουν ειδικό εννοιολογικό βάρος, με έντονο πολιτικό και κοινωνικό φορτίο, το οποίο γίνεται εύκολα αντιληπτό λόγω του υποδειγματικού στησίματος της έκθεσης.

"Το ταξίδι" (1986, Νορβηγία)
Κεντημένο λινό
"Σαμάνος" (2012, Λιθουανία)
Πενήντα εκτυπώσεις ψεκασμού μελάνης







* Η DOCUMENTA14 "Learning from Athens" μόλις έλαβε τέλος στην Ελλάδα....... Μετά από πέντε χρόνια, σε ένα νέο άγνωστο σκηνικό, θα στηθεί η Documenta15.

Δευτέρα 22 Μαΐου 2017

L' ART BRUT: η Τέχνη του Περιθωρίου

Καλλιτεχνική ανασκόπηση 2016: Μέρος Δ΄

 

Ότι με εντυπωσίασε στην πολιτιστική Μεσευρώπη το 2016



  COLLECTION DE L'ART BRUT      LAUSANNE.CH

 

Art should comfort the disturbed and disturb the comfortable.- Banksy



Στη γαλλόφωνη Λωζάνη της τάξης, της ακρίβειας και του Ολυμπιακού Μουσείου υπάρχει ένα μοναδικό μουσείο τέχνης, έξω από την παλιά πόλη και μακριά από τη γραφική λίμνη της Λωζάνης. Στο Château de Beaulieu, ένα αρχοντικό του 18ου αιώνα που βρίσκεται σήμερα εντός του ιστού της νεότερης πόλης, στεγάζεται η πρώτη και ιστορικά "αυθεντικότερη" συλλογή έργων της επονομαζόμενης τέχνης του Περιθωρίου (Αrt brut). Πατέρας αυτού του καλλιτεχνικού ορισμού υπήρξε ο Γάλλος ζωγράφος Jean Dubuffet (1901-1985) που από το 1945 συγκέντρωνε εικαστικά αντικείμενα και έργα που δημιουργούσαν τρόφιμοι ψυχιατρικών κλινικών και φυλακών, άνθρωποι απόκληροι και μοναχικοί. Ο ζωγράφος δώρισε τη συλλογή περισσότερων από 5000 έργων, από 133 δημιουργούς, στο Δήμο της Λωζάνης το 1971 και το Μουσείο της Τέχνης του Περιθωρίου εγκαινιάστηκε πέντε χρόνια αργότερα.


Διαθέτοντας ιδιοφυή αντίληψη, ο Dubuffet υποστήριξε με πάθος την προβολή και προάσπιση της δημιουργικότητας ατόμων που βρίσκονταν στο κοινωνικό περιθώριο καθώς αυτή αντιπροσώπευε με τον πιο χαρακτηριστικό τρόπο "μία απόλυτα αγνή και ακατέργαστη καλλιτεχνική λειτουργία, η οποία επανεφευρίσκεται ολοκληρωτικά σε κάθε στάδιο της, αποκλειστικά και μόνο, από τις αιφνίδιες ορμές του δημιουργού της". Άνθρωποι που αποσύρθηκαν ή αποκλείστηκαν από την κοινωνική ζωή και ένταξη, λόγω ψυχικών ή οργανικών ιδιαιτεροτήτων, αποκλίνουσας ή παραβατικής συμπεριφοράς, δημιουργούν μία αυθόρμητη, ενστικτώδη τέχνη, ανεπηρέαστη από κάθε φορμαλιστική και ιδεολογική καλλιτεχνική συνθήκη.


Το μουσείο σήμερα διαθέτει την μεγαλύτερη και πιο τεκμηριωμένη μόνιμη έκθεση της Art brut παγκοσμίως. Το εσωτερικό των τεσσάρων ορόφων αποτελεί το σκηνικό έκθεσης εκατοντάδων (700) έργων, τα οποία καλύπτουν κάθε ελεύθερη επιφάνεια του χώρου! Για να πρωτοπορεί και στη σύγχρονη σκηνή αυτής της ενστικτώδους και ασυμβίβαστης τέχνης, το Μουσείο δημιούργησε και προβάλλει παράλληλα τη νεότερη συλλογή "Neuve Invention" από ανατρεπτικά έργα καλλιτεχνών που η στυλιστική προσέγγιση, τα υλικά και οι τολμηρές εικονογραφικές επολογές τους έθεσαν εκτός των αναγνωρισμένων καλλιτεχνικών κύκλων. Το μουσείο παρουσιάζει επίσης περιοδικές εκθέσεις αντιπροσωπευτικές της παγκόσμιας σκηνής της τέχνης του περιθωρίου.


Το "σκηνικό" των ορόφων του μουσείου είναι ολοκληρωτικά βαμμένο σε μαύρο χρώμα για να υποβάλλει εξαρχής τον επισκέπτη στην "παραδοξότητα" και ψυχική ένταση των εκτιθέμενων έργων. Πίνακες ζωγραφικής, σχέδια, γλυπτά, αντικείμενα και δημιουργίες με υφάσματα εκτίθενται "καταιγιστικά", συνοδευόμενα από μία σύντομη ιστορία του δημιουργού τους. Άλλωστε η ιστορία της ζωής τους αποτελεί το γενεσιουργό και συστατικό στοιχείο της τέχνης τους, δύσκολο να την προσπεράσεις (όπως συνήθως συμβαίνει με τις έγγραφες καταχωρήσεις των μουσείων τέχνης...) χωρίς να την αφουγκραστείς.


Στον τέταρτο πλέον όροφο της έκθεσης, η ικανότητα συγκέντρωσης και η ψυχική μου αντοχή είχαν σχεδόν εξαντληθεί... Ενώ το ενδιαφέρον μου παρέμενε αναλλοίωτο, για να μη χάσω ουδεμία από τις καλλιτεχνικές "κραυγές" αγωνίας, θυμού, πόνου, αντίδρασης-αντίστασης εντούτοις, η πληθώρα τόσο έντονων και πολυεπίπεδων δημιουργημάτων μου προκάλεσε ένα αγωνιώδες αίσθημα "πανικού" που με οδήγησε στην έξοδο. Φαντάζομαι ότι, η αφιέρωση περισσότερων ωρών στην επίσκεψη ή η επιλεκτικότερη θέαση εκθεμάτων και η ανάγνωση των συνοδευτικών κειμένων μπορούν να αποτελέσουν συνετές λύσεις για την αποδοτικότερη αναψυχή του επισκέπτη.
HENRY DARGER
AUGUST WALLA
CARLO ZINELLI









 

ALOISE CORBAZ

















Η Συλλογή έργων Τέχνης του Περιθωρίου (ή Ωμής τέχνης) της Λωζάνης αποτελεί ένα μουσείο ιδιαίτερης ανθρώπινης έκφρασης, ξένης προς κάθε κατεστημένο και καλλιτεχνική συνθήκη. Αποτελεί, χωρίς αμφιβολία, τον ιστορικό συνεκτικό πυρήνα των "ανένταχτων" τεχνών, μία παρακαταθήκη με σημαντική τεκμηρίωση και εκπροσώπηση. Αξίζει το χρόνο μιας πολύωρης επίσκεψης λόγω πρωτοτυπίας, πλούτου και ωμού συναισθήματος!  
  
"Μετά από την εξοικείωση με αυτά τα άνθη ενός εκστατικού δημιουργικού πυρετού, τον οποίο έζησαν τόσο βαθιά και τόσο έντονα οι δημιουργοί τους, δεν μπορούμε παρά να νιώσουμε ότι σε σχέση με αυτά τα έργα, η κουλτούρα στο σύνολό της μοιάζει να είναι το παιχνίδι μιας μάταιης κοινωνίας, μια παραστρατημένη παρέλαση."- Jean Dubuffet, Place à l'incivisme Art and Text 27 (Δεκ. 1987-Φεβ. 1988) σελ. 36.
       
          
  
  

Κυριακή 21 Μαΐου 2017

Ανταπόκριση από Λονδίνο: Hockney στη Tate Britain.

Σε λίγες μέρες (29 Μαϊου) κλείνει η μεγάλη, αναδρομική έκθεση του David Hockney στη Tate Britain, μια έκθεση που έδωσε την ευκαιρία να συγκεντρωθεί το σύνολο του έργου του για πρώτη φορά κάτω από τη στέγη της Tate.

Ο Hockney (1937) αποτελεί ένα από τους πιο γνωστούς καλλιτέχνες της εποχής μας, και όχι άδικα. Στα σχεδόν 60 χρόνια της καλλιτεχνικής του πορείας, από το 1961, όταν για πρώτη φορά ξεχώρισε με τα έργα του, όντας ακόμα φοιτητής στο Royal College of Art, έως και σήμερα, είναι αξιοθαύμαστη η ικανότητα του να αλλάζει ύφος, στυλ, θεματολογία και να πειραματίζεται επάνω στις τεχνολογικές εξελίξεις της κάθε εποχής, αλλά παρόλα αυτά να συνεχίζει να παραμένει το ίδιο ευρυματικός και το ίδιο ταλαντούχος.

Έτσι, η έκθεση ξεκινά με τα πρώτα του έργα ως φοιτητής, με ζωγραφική και σχέδιο και συνεχίζει στους μετέπειτα πειραματισμούς του με τα φωτογραφικά κολλάζ για να καταλήξει σε σχέδια και βίντεο μέσω i-pad. Ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να περιηγηθεί ανάμεσα στους πίνακες με τις εντυπωσιακές πισίνες, στα ποτραίτα των φίλων του και των γονιών του, στην απεικόνιση της αγγλικής εξοχής, στις εκτυπώσεις πολλαρόιντ με θεματική την οικογένεια του, εώς τα πιο πρόσφατα ψηφιακά σχέδια του. Απόντα από την έκθεση, τα τολμηρά, για την εποχή τους, χαρακτικά του Hockney που συνόδευαν την έκδοση δεκατεσσάτων ποιημάτων του Κωνσταντίνου Καβάφη στην Αγγλία το 1967. Ωστόσο, η έκθεση παραμένει εντυπωσιακή.

Ο καλλιτέχνης Hockney καινοτομεί, σε παρασύρει σε ένα ταξίδι όπου ο κάθε προορισμός είναι ριζικά διαφορετικός από το προηγούμενο, και κάθε πίνακας είναι μια νεά ανακάλυψη της πραγματικότητας. Οι φίλοι, η οικογένεια,  ασήμαντες λεπτομέρειες όπως ένα σωσίβιο σε μια πισίνα ή ένας αγροτικός δρόμος στην αγγλική επαρχία γίνονται αφορμή για εκπληκτικά έργα και καταδεικνύουν την καλλιτεχνική ευφυία που κρύβεται πίσω από τον David Hockney. Δεν είναι να απορείς κανείς που η έκθεση σημείωσε ρεκόρ προπώλησης και η επισκεψιμότητα της είναι εξαιρετικά υψηλή.









Πέμπτη 20 Απριλίου 2017

Ο Γιάννης Δημητράκης ροκάρει με πενάκια + υπολογιστή

Ένας μεγάλος καλλιτέχνης & πολυσχιδές ταλέντο που μεταπηδά σε θεματολογίες και τεχνοτροπίες με ταχύτητα φωτός! 

 

Οφείλω με συστολή να ομολογήσω ότι τον ζωγράφο Γιάννη Δημητράκη δεν τον γνώριζα πριν τη σπουδαία ατομική του έκθεση "Vivere pericolosamente" στο Μουσείο Εικαστικών Τεχνών Ηρακλείου τον περασμένο Νοέμβρη. Σε αυτό τον φιλόξενο και δραστήριο καλλιτεχνικό χώρο γνώρισα τον σπουδαίο καλλιτέχνη και υπέροχο άνθρωπο Γιάννη! Η αμεσότητα και ειλικρίνεια του Μ.Ε.Τ.Η. έβρισκαν στο πρόσωπο του τον κατάλληλο πρεσβευτή. Από τότε, το Ηράκλειο έχει γίνει δεύτερο σπίτι για τον Αθηναίο ζωγράφο που εισπράττει τακτικά την αγάπη του φιλότεχνου κοινού για το έργο του.
Η έκθεση του Γιάννη στο Ηράκλειο υπήρξε για μένα, σίγουρα και για πολλούς ακόμα, μία Αποκάλυψη για το μέγεθος και το εύρος του καλλιτεχνικού του ταλέντου. Μπροστά στους πίνακες με θέματα σχεδιασμένα με πενάκι, ο θεατής μένει κυριολεκτικά άφωνος από τη μαεστρία και τη δυναμική του δημιουργού. Το πενάκι μοιάζει να είναι το μεγαλύτερο ταλέντο του Γιάννη, με το οποίο δημιουργεί αριστοτεχνικές, περίπλοκες εικόνες που σε συνεπαίρνουν. Κι όταν τα χαρτιά που σχεδιάζει γίνονται καμβάδες και μπαίνει το χρώμα στο παιχνίδι, τότε τα τελάρα αποκτούν βαθιά ζεστασιά και νοσταλγική αναπόληση. Μεταμορφώνονται σε ζωντανές σκηνές παιδικού παιχνιδιού στο δρόμο, σε καρουζέλ και λούνα παρκ αναμνήσεων, σε ρεμπέτικο πάλκο και λαϊκές κομπανίες. Οι συνθέσεις ποικίλουν από σύνθετες έως σχεδόν ατελείς, σαν αποσιωπητικά που αφήνουν χώρο στην προσωπική ερμηνεία και ονειροπόληση...





Ο Δημητράκης είναι ένας πολύ παραγωγικός καλλιτέχνης που, ακόμα και με μία μόνο έκθεση αντιληπτό, αλλάζει τεχνοτροπίες και θεματολογίες με ρυθμούς ταχύτατους, "σχιζοφρενικούς" όπως τόλμησα να χαρακτηρίσω στην πρώτη γνωριμία μας! Οι παιχνιδιάρικες όρνιθες και οι ζωηροί ίπποι, με έντονα γραφιστικά στοιχεία και χρώματα, είναι έργα της ίδιας σχεδόν χρονολογικής περιόδου με τους πίνακες της ρεμπέτικης μουσικής σκηνής που εκθέτονται δίπλα-δίπλα και δίνουν στο θεατή τη γεύση ενός πλούσιου, πλήρους "γεύματος".
Ο Ernest Heminway και οι γάτες 

Ο ίδιος ο ζωγράφος είναι ένας άνθρωπος αξιοθαύμαστα σεμνός και συνεσταλμένος. Πολύ ευγενής, χωρίς καμία επιτήδευση, φιλικός και ομιλητικός όταν ανιχνεύσει συγγενή ψυχοσύνθεση και στάση ζωής απέναντι του. Με έργο καταξιωμένο από χρόνια στον καλλιτεχνικό κόσμο, έχει πλέον αφήσει πίσω του κάθε βαριά "αποσκευή" της ζωής και πορεύεται σε νέες δημιουργικές κατευθύνσεις έχοντας επαναδιαπραγματευθεί τις αξίες της τέχνης: τον πειραματισμό, το εφήμερο, το συλλογικό, το προσβάσιμο, το οικείο... Η έμπνευση του είναι ανεξάντλητη, η προσφορά του χωρίς όρους και προϋποθέσεις και τα έργα του, χαρτιά, πανιά, έντυπα, διαθέσιμα με κόστος πολύ μικρότερο της αξίας τους, λόγω άποψης του δημιουργού τους.

Ο Γιάννης έχει το στούντιο του στην Παιανία Αττικής αλλά, αυτή την περίοδο, έχει για σπίτι τον υπολογιστή του και τις εικόνες που φτιάχνει με επιχρωματισμό στιλ ποπ-αρτ και αφηρημένο σχεδιασμό φωτογραφιών και δικών του έργων. Είναι ο δικός του τρόπος να αποδομεί την πραγματικότητα και να της δίνει μία ελκυστική και χαρούμενη διάθεση! Επίσης, στο άμεσο μέλλον σκέφτεται να ξεφύγει από τα όρια του κάδρου και να πειραματιστεί με την αποτύπωση σε θηλυκά χρηστικά αντικείμενα... Ως γνήσια αντισυμβατικό άτομο, είναι ένας καλλιτέχνης που επιφυλάσσει εκπλήξεις σε εαυτό και αλλήλους!



* Αυτή την περίοδο ο Γιάννης Δημητράκης εκθέτει με τον Τάσο Δήμο και το Σωκράτη Γιοσμά τη "Μέθοδο των Τριών" στην Αίθουσα Τέχνης ΜΟΡΦΕΣ στο Ρέθυμνο.